Successieplanning: zorg voor de toekomst van uw dierbaren!

Successieplanning is een essentiële stap om toekomstige complicaties te voorkomen en de belangen van uw dierbaren te beschermen. Laten we dit illustreren aan de hand van een veelvoorkomende situatie: het geval van Sandra en Filip.

Sandra, 58 jaar oud, en haar echtgenoot Filip, 54 jaar oud, zijn gehuwd onder een stelsel van gemeenschap van goederen. Samen hebben ze een aanzienlijk vermogen opgebouwd, maar bezitten ze geen significante eigen goederen. Na een fietsongeluk, dat Sandra aan het denken zette, vraagt ze zich af wat er met haar vermogen gebeurt als ze overlijdt. Omdat ze geen testament heeft opgesteld, weet ze niet hoe haar bezittingen zouden worden verdeeld tussen haar echtgenoot en hun drie kinderen.

Als Sandra zou komen te overlijden, zou haar nalatenschap bestaan uit de helft van het gemeenschappelijk vermogen, de andere helft zijnde het aandeel van haar echtgenoot. De drie kinderen zouden de blote eigendom over haar helft van het gemeenschappelijk vermogen erven, terwijl Filip hierover het vruchtgebruik zou verkrijgen.

Gezien zijn leeftijd zou het vruchtgebruik van Filip worden gewaardeerd op 52% van de nalatenschap, terwijl de blote eigendom van de kinderen 48% zou vertegenwoordigen. De erfbelasting is progressief, wat betekent dat de erfbelasting toeneemt naarmate het netto aandeel dat elke erfgenaam ontvangt hoger is.

1. De gevolgen van een soms moeilijk te beheren wettelijke devolutie

Deze opsplitsing van het eigendomsrecht kan moeilijkheden veroorzaken voor het beheer van het vermogen. Filip, als vruchtgebruiker, zou kunnen genieten van de inkomsten (bijvoorbeeld huurinkomsten), maar zou de goederen niet kunnen verkopen zonder de toestemming van zijn kinderen. De kinderen op hun beurt, zouden de goederen niet in bezit kunnen nemen, wat spanningen kan veroorzaken.

Bovendien zouden de kinderen als blote eigenaren van de nalatenschap niet kunnen genieten van de inkomsten van de goederen. Desondanks zouden zij wel erfbelasting verschuldigd zijn, zelfs als ze concreet niet over de nodige middelen beschikken om deze te betalen.

2. Manieren om een beter beheer van de nalatenschap te anticiperen

Geconfronteerd met deze situatie wil Sandra oplossingen vinden om het beheer van haar vermogen na haar overlijden te vergemakkelijken en tegelijkertijd de belastingdruk voor Filip en hun kinderen te beperken. Hier volgen drie opties, onder andere, die eenvoudig toe te passen zijn:

A. Opteren voor schenkingen aan de kinderen

Sandra kan overwegen om tijdens haar leven schenkingen te doen aan haar kinderen. Dit zou de belastbare grondslag bij haar overlijden verlagen, terwijl het haar kinderen een financieel duwtje in de rug geeft. De belasting op deze schenkingen is milder dan de erfbelasting en kan - voor bepaalde soorten roerende schenkingen - zelfs nul zijn. Bovendien, indien Sandra twijfels heeft bij de capaciteit van haar kinderen om dergelijk vermogen te beheren, bestaan er mogelijkheden tot het instellen van controlemechanismen.

B. Het opstellen van een testament: een legaat van de gezinswoning in volle eigendom aan de langstlevende echtgenoot

Sandra zou een testament kunnen opstellen waarin zij Filip de volle eigendom van haar deel van de gezinswoning legateert. Hiermee voorkomt ze dat het onroerend goed tussen Filip en de kinderen opgesplitst wordt. Door Filip de volle eigendom van de woning te geven, zou hij er vrij over kunnen beschikken zonder dat hij daarvoor eerst toestemming van de kinderen nodig heeft. Bovendien brengt dit legaat het voordeel met zich mee dat Filip vrijgesteld wordt van erfbelasting op de gezinswoning. Filip zou echter wel maatregelen moeten treffen om te zorgen dat de erfbelasting bij zijn eigen overlijden niet te hoog uitvalt.

C. Wijziging van de huwelijksovereenkomst

Net als voor de kinderen, zou Sandra kunnen overwegen een schenking aan Filip te doen. Het voordeel van schenkingen tussen echtgenoten - gedaan buiten de huwelijksovereenkomst - is dat ze op elk ogenblik en om welke reden dan ook herroepbaar zijn.

Als Sandra zich liever niet te veel van haar vermogen ontdoet tijdens haar leven, zou ze ook kunnen overwegen haar huwelijksovereenkomst te wijzigen. Ze zou zich opnieuw naar de notaris kunnen begeven om een keuzebeding toe te voegen dat de langstlevende echtgenoot in staat stelt om op de dag van haar overlijden de meest gunstige optie te kiezen: alle goederen, één specifiek goed, de volledige gemeenschap in vruchtgebruik, 99% van de onroerende goederen en 1% voor de kinderen laten, …

Hoewel Sandra zich ervan bewust is dat het niet gemakkelijk is om een keuze te maken onder de zware omstandigheden van het overlijden van een dierbare, zal Filip tenminste alle ruimte hebben om een keuze te maken die op dat moment het beste aansluit bij zijn situatie (behoefte aan inkomsten, leeftijd en volwassenheid van de kinderen, ...).
 

Conclusie: Anticipeer om toekomstige moeilijkheden te vermijden!

De situatie van Sandra en Filip benadrukt het belang van doordachte vermogensplanning, zelfs in gewone situaties. Door nu al na te denken over de verdeling van haar vermogen, kan Sandra een soepeler en minder kostelijk beheer van haar vermogen voor haar echtgenoot en kinderen garanderen.

Spreekt dit voorbeeld u aan? Aarzel dan niet om contact op te nemen met uw relatiebeheerder om een afspraak te maken met één van de BDO-experts.